(Dit artikel verscheen ook als column bij Admanager)
Een nieuwe hype is geboren, in ieder geval in de blogosphere. Findability gaat het helemaal worden, want hangt nauw samen met usability, accessibility, zoekmachine marketing en allerlei andere hippe marketing gerelateerde onderwerpen. Maar ook met mobility, want gebruikers gaan op steeds meer verschillende manieren het Internet op.
Peter Morville heeft over findability een boek geschreven: Ambient Findability. Een stuk uit het boek is te lezen bij A list apart:
Ambient Findability: Findability Hacks. Morville is een van de bekendere consultants op het gebied van informatie architectuur en een erkend guru/ spreker. Laten we findability maar meteen vernederlandsen: vindbaarheid.

Wat is vindbaarheid dan?

Vindbaarheid is een onderdeel van usability, gebruikersvriendelijkheid. Of in Morville’s woorden, het komt vóór usability, want:

Findability Precedes Usability
In the Alphabet and on the Web
You Can’t Use What You Can’t Find

En dat is natuurlijk de kern van het verhaal. Vindbaarheid gaat over informatie architectuur. Het vindbaar maken van, well, alles. Een ondergewaardeerd onderwerp bij de bouw van websites, waar vaak gewoon van de structuur van de organisatie wordt uitgegaan. Wat je niet kan vinden kan je niet gebruiken. Maar wat je niet kan vinden, kan je ook niet kopen.
Laten we er even een definitie tegenaan gooien, in dit geval van findability bij Wikipedia.

Findability refers to the quality of being locatable or navigable. At the item level, we can evaluate to what degree a particular object is easy to discover or locate. At the system level, we can analyze how well a physical or digital environment supports navigation and retrieval.

En om dat dan meteen maar even te vertalen:
Vindbaarheid gaat over de mate waarin en het gemak waarmee iets te vinden of te navigeren is. In het geval van een onderdeel is te beoordelen in hoeverre een object makkelijk te vinden is. In het geval van een systeem is te beoordelen in hoeverre de fysieke of digitale omgeving ondersteuning biedt in het (terug)vinden van de objecten erin.

De uitdaging van vindbaarheid

Dat vindbaarheid een gecompliceerd onderwerp is om te analyuseren en te verbeteren, komt doordat het veel facetten heeft. Denk aan:

• De gebruikers De kunst is om datgene wat gevonden moet worden, zo te verstoppen dat gebruikers het kunnen vinden. Vrij simpel eigenlijk. Maar het moeilijke is, gebruikers zijn verschillend en willen en zoeken niet allemaal hetzelfde op hetzelfde moment.
  Denk daarbij ook niet alleen aan de eigenschappen van de gebruiker, maar ook aan de herkomst. Iemand die via een zoekmachine komt, heeft een andere behoefte dan iemand die het webadres zelf intikt.
• De informatie Koppel dat aan de veelheid van informatie die door die veelheid aan gebruikers gevonden moet kunnen worden. Denk alleen al aan naamgeving en omschrijving van dingen. Je kunt nu eenmaal niet alle synoniemen van elk begrip dat je gebruikt opnemen in je navigatie. Maar wat moeten we dan doen om alles vindbaar te maken? Ook vallen “dingen” vaak binnen meerdere categorieën, of juist buiten alle categorieën.
• De hulpmiddelen Vervolgens moeten alle wensen omtrent vindbaarheid ook nog gekoppeld worden aan oneindige hoeveelheden tools en navigatie-hulpmiddelen. Zoekfuncties, sitemaps, kruimelpaden, navigatiemenu’s, context-gevoelige links, categorieën, tags, folksonomies, het houdt niet op.

De verantwoordelijkheid voor vindbaarheid

En als je dan het belang en de omvang ervan in ziet wordt het nog lastiger: bij wie ligt de verantwoordelijkheid vindbaarheid te realiseren? Bij content schrijvers, webdesigners, usability engineers, programmeurs, marketeers, of hun managers? Uh oh!
Daarover moeten we nog maar eens een losse post maken denk ik…