The Wisdom of Crowds (11eur bij Bol.com) is net als Freakonomics en Blink zo’n typisch populair blogosphere boek. De ideeën en theorieën die erin worden uitgelegd vinden voor een groot deel hun oorsprong in het Internet. Wat ook dit boek zo populair maakt is dat de kern ook toepasbaar is zonder of naast het Internet. Onlangs las ik eindelijk het boek uit. Eindelijk, omdat de ideeen die Surowiecki in The Wisdom Crowds uitlegt en motiveert zo vanzelfsprekend lijken en inspirerend zijn, dat je het boek eigenlijk alleen nodig hebt als backup. Toen ik een speech van Surowieckie hoorde, ben ik meteen op onderzoek uitgegaan om meer over de theorie te lezen. Kort daarna schreef ik een opgewonden mail aan wat vrienden, om hen mee te laten genieten van het shot inspiratie dat ik kreeg.

Het boek van Surowiecki is goed en zeer vlot geschreven. Het staat vol met sprekende voorbeelden van dagelijks en minder dagelijks gebruik van die wijsheid van de massa. Al die voorbeelden geven je nog meer ideeën en motivatie om de wisdom of crowds te gebruiken, maar geen van de voorbeelden geeft je hetzelfde “shot” als de eerste paar voorbeelden die je hoort of leest.
Daarom zal ik hier delen van een mailconversatie weergeven die al wat positivisme en kritiek over The Wisdom of Crowds bevatten.. Deze conversatie zou al motivatie genoeg moeten zijn het boek te lezen. En zo niet: lees het dan toch maar, want het is een redelijk goed onderbouwd pleidooi voor het veranderen van de manier waarop we in organisaties kennis verzamelen en beslissingen nemen.

Meer resources over de Wisdom of Crowds

Mocht je je eerst nog even willen inlezen zonder boek: Wikipedia biedt veel informatie, de MP3 van de speech van James Surowiecki op SxSW 2006 is een goede laagdrempelige introductie, en bij Slate staat nog een een aardige mail conversatie tussen Surowiecki en Malcolm Gladwell (schrijver van de boeken Blink en The Tipping Point).

Dan nu… de mails

Overigens zonder toestemming van de schrijvers en waar mogelijk gezuiverd van spelfouten 😉 Het begon na een initieel mailtje van mij waar ik bovenstaande recources aanraad en mijn enthousiasme uit. Daarop kwam snel dit antwoord van C. uit L.:

Ik word er zelf een beetje moe van. Ik krijg elke week weer zo’n filosoof op mijn bord…Sorry, Ruben. Dit soort theorien klinkt altijd leuk, maar leidt altijd aan fundamentele gebreken. Ik word er zelf een beetje moe van. Ik krijg elke week weer zo’n filosoof op mijn bord, die een interessante oplossing hebben. Zit ik me erg aan te ergeren. Ik durf het echter nooit tegen die professoren te zeggen. Dus dan maar deze theorie becommentarieren:

Lees effe dat stuk in de wikipedia en dan zie je dat de basisvoorwaarden om crowdwisdom tot stand te brengen wel erg hoog zijn:

Alle mensen moeten een eigen mening hebben. Waar vind je dat tegenwoordig?

Mensen laten zich niet leiden door de mening om hen heen. En hoe werkt dat dan in de praktijk? Hebben experts geen hoger gezag?

Mensen moeten de mogelijkheid hebben zich te specialiseren. Maar dan worden ze toch experts, met een hoger gezag dan anderen. Dat is toch het doel van specialiseren?

Er bestaan mechanismes om de persoonlijke oordelen in een collectieve beslissing om te zetten. En dit is de moeilijkste basis voorwaarde. Waarom lullen we anders zoveel over de gebreken van onze democratie? En denk ook aan het belang van de minderheidsgroeperingen in groepsbeslissingen.

De theorie zal je best wel tot interessante inzichten kunnen doen komen. In bijzondere omgevingen als de farmaceutische industrie. Maar waarschijnlijk raken de toepassers in hun enthousiasme de basiscriteria uit het oog, wat weer leidt tot slechte resultaten.

De eerste kritiek, een antwoord

Goed, die kunnen we in ons zak steken. Maar ik was enthousiast dus liet me verleiden tot uitleg en motivatie:

Ik wil iig clear maken dat de wisdom of crowds niet alleen een theorie is, maar misschien meer een tool om voorspellingen te doen. En die tool wordt al veel gebruikt in zowel bedrijfsleven als wetenschap (al weet ik niet in hoeverre het een geaccepteerd onderzoeksmiddel is, snijd het eens aan bij mede studenten of zoek er eens naar in de uni bieb ofzo?).

Zoals je zegt, het is niet makkelijk aan de voorwaarden te voldoen. Maar belangrijker: die verschillen per case, en zijn daardoor ook niet bij voorbaat als onmogelijk of moeilijk te bestempelen. Luister in ieder geval even naar de podcast (55min, is twee keer op en neer naar je faculteit met je mp3 speler op je hoofd). Ook democratie komt aan bod. Key is dat de wisdom of crowds als beslissingstool gebruiken eigenlijk alleen zin heeft als er een goed antwoord is (dat dus achteraf op juistheid te controleren is). Dat is er in democratie natuurlijk niet, en ook niet in kunst zoals ook wordt besproken in de speech.

…bij het nemen van je beslissing geen directe invloed van anderen moet hebben, maar zelf je mening moet vormen, omdat anders de wisdom van de crowd kreupel raakt.Mensen met een eigen mening zijn juist makkelijk te vinden, dat punt snap ik niet. Een eigen mening betekent volgens mij niet dat je die mening helemaal vanaf de grond af zelf hebt moeten opbouwen. Het betekent vooral dat je bij het nemen van je beslissing geen directe invloed van anderen moet hebben, maar zelf je mening moet vormen, omdat anders de wisdom van de crowd kreupel raakt. Een basis principe is dat experts erg goed zijn in hun ding, maar niet goed zijn in weten wat ze niet zo goed weten, in wat ze fout doen. De wisdom of crowds zorgt ervoor dat alle fouten die experts (en niet-experts) maken, worden afgevlakt.

Over experts, een van de voorbeelden die wordt genoemd is dat 95% van beurs analisten (experts dus) het slechter doen dan de beurs zelf. Je kunt argumenteren dat dan eigenlijk slechts 5% van de “experts” echt een expert is, maar het probleem is dan dat die 5% wisselt. Enter de wisdom of crowds, waar het gemiddelde wordt genomen.

Oh, een ander basisprincipe is trouwens dat mensen uit de crowd niet voor zichzelf moeten spreken, maar namens iedereen. Je moet dus geen mening geven, maar je eigen verwachting uitspreken over de voorspelling die gedaan moet worden. Zo werkt de beurs natuurlijk ook, iedereen probeert een voorspelling te doen over wat iedereen over xx tijd doet.

leuker om te focussen op de mogelijkheden en op wat iets wel is, dan op wat het niet is. Voor dat laatste koop je namelijk niks.Ja, er hangt vanalles los aan elk argument en elke uitleg, maar ik vind het leuker om te focussen op de mogelijkheden en op wat iets wel is, dan op wat het niet is. Voor dat laatste koop je namelijk niks.

Mijn eigen wisdom of crowd experiment zou een grote voetbalpool zijn voor het WK. Uit alle landen moeten mensen voorspellingen doen over uitslagen en winnaars. Ze moeten daarbij hun geslacht, leeftijd, nationaliteit en zelf-geschatte voetbalkennis opgeven. Met die data en de echte uitslagen kunnen we vervolgens achterhalen of er een crowd was die alle voorspellingen goed had. En dan kun je in ieder geval van in 2006 gehouden voetbal WK’s zeggen wat de crowd zou moeten zijn voor een accurate voorspelling.

En om het leuk te maken kun je natuurlijk een diverse crowd trekken uit de pool van mensen die voorspellingen doen (want je krijgt natuurlijk meer mannen met voetbalkennis dan vrouwen die van niks weten, en de theorie zegt dat je juist ook die laatsten nodig hebt).
En die vooraf gemaakte crowd pak je gemiddeld, en daarop zet je al je geld bij de toto. Who’s with me? 🙂

Goed, dan nu een serieuzere kritiek

Daarop werd weer geantwoord door C. te L.:

Ruben, je hebt gelijk het gaat om voorspellingen en dus om feitelijke vragen. Niet om morele vragen, over wat goed is of fout. Dat bedacht ik me pas later. Wel maakt dit dat de theorie minder breed toepasbaar is.

Maar hier gaat het niet echt om. Wat meer mijn mijn ergernis wekt: het is een cliche. Tuurlijk maken specialisten/experts fouten. En ik geloof ook dat een crowd wisdom heeft over specialisten. Dat heet: boerenverstand (war het gehele recht uit bestaat). En natuurlijk: meer mensen weten meer dan een.

Maar specialisten heb je nodig. Specialisten werken efficienter.Maar specialisten heb je nodig. Specialisten werken efficienter. Zij weten meer over een onderwerp. Niet voor niets bedachten ze in de 19e eeuw om te specialiseren in fabrieken (Adam Smith was de eerste die deze gedachte toepaste in zijn naaldenfarbiek, leuk weetje).

Dus we komen niet veel verder met de theorie: veel mensen bij elkaar brengen om voorspellingen te doen. Of een specialist in huren om voorspellingen te laten doen. Het laatste is sneller, maar kan soms tot fouten leiden om dat de specialist soms zijn boerenverstand uit het oog raakt. De eerste manier zal heel goed werken, maar is praktisch moeilijk uit te voeren en erg omslachtig. Je voorbeeld van de voetbal poule laat dat duidelijk zien. Bellen we Dick Advocaat of gaan we iedereen bij elkaar halen?

Zoals gezegd erger ik me soms hoe sommige theorieën worden gepresenteerd alsof ze veel problemen gaan oplossen. Maar eigenlijk komt het er op neer dat het oude wijn in nieuwe zakken is. En natuurlijk ik ben geen conservatieve lul, die alle nieuwe opzetjes afkraakt en niets wil proberen. Nee, nieuwe dingen moet je juist aan moedigen.

Maar je hebt mijn interesse gewekt. Ik ga er meer overlezen…

Niet goedgekeurd, te negatief!

Daarop probeerde ik het weer met deze motivatie en kritiek op de kritiek:

Niet goedgekeurd, te negatief!

Dat het een cliche is geeft voor mij aan dat er behoefte is aan een alternatief. Anders was het nooit een cliche geworden. Dat het irritant is dat mensen het over cliche’s hebben, sure, maar dat maakt het cliche niet minder relevant.

Over het recht vind je in de podcast trouwens ook een voorbeeld, zeer interessant om effe die case op te zoeken (gaat uiteraard over jury’s, die zoals je direct beseft, GEEN goede crowds zijn).

Het leuke is juist dat we met het internet een hele goede tool hebben om crowds sneller en betrouwbaarder te laten werken dan experts. Het leuke is juist dat we met het internet een hele goede tool hebben om crowds sneller en betrouwbaarder te laten werken dan experts. Daarom is deze hype nu een hype natuurlijk. Dat specialisten efficienter werken is dus ook niet meer in alle gevallen waar, de crowd zal steeds vaker winnen. Zeker als we minder zeiken en dingen zeggen als `oude wijn in nieuwe zakken`. Dat is het namelijk al sinds de big bang, ze noemen die nieuwe zakken evolutie.

Dat specialisten meer weten ontkracht je in de regel voor die bewering (of je ontkracht dat meer mensen meer weten dan 1). En, de specialisten zijn ook altijd onderdeel van de crowd, dus eh!

Ik vertrouw mijn geld niet aan Dick toe, wel aan de crowd. Dick geeft mij namelijk nooit rendement, anders zou Dick geen voetbaltrainer maar professioneel “gokker” zijn, niet? Dat ik meer moet investeren om geld uit de crowd te halen maakt niet uit, als het rendement er maar is.

En voor ik verder ga lezen over de volgende hype (google naar “blink thin slicing”), met je laatste alinea ben ik het sort of eens. Een theorie heeft nog nooit iets opgelost, toepassing ervan misschien wel en nee, vast ook niet altijd. Dat wil echter niet zeggen dat de theorie niet goed is of niks kan oplossen if toegepast.

Gelukkig kwam daarop nog een korte inmenging van J. uit U., die de conversatie had gevolgd:

Met het commentaar van oude wijn in nieuwe zakken ben ik het zeker eens: ongeveer in 50% van de juridische artikelen wordt deze uitdrukking te pas en te onpas gebruikt. Dat maakt het gebruik ervan bij voorbaat inhoudsloos, en het irriteert.

Maar wat vind jij?

Zo ging de conversatie nog een tijdje door, maar in the end was iedereen op zijn minst enigszins geïnteresseerd in The Wisdom of Crowds. Nu ik dus eindelijk het hele boek heb gelezen vind ik het leuk om af en toe te proberen een model te bedenken voor een probleem dat ik tegenkom, waarin de wisdom of crowds een oplossing kan aandragen.

Ik ben heel benieuwd wat jullie van de podcasts, de mailwisselingen en vooral het boek en de originele ideeën vinden. Is het een loze hype, of een geniale oplossing voor al onze problemen? Of gewoon een leuk ideetje met wat leuke voorbeelden?