Boek recensie: Blink – Malcolm Gladwell

Recensie boek: Blink - Malcolm GladwellMalcolm Gladwell is een van de hipste schrijvers van dit moment. In de blogospere is hij al een tijd een van de grootste helden, en met The Tipping Point uit 2000 heeft hij een internationale bestseller op zijn naam staan. Gladwell schrijft voor The New Yorker en was verslaggever voor The Washington Post. Sinds kort heeft hij ook een blog, waar hij af en toe zijn observaties spuwt.
Blink is de opvolger van The Tipping Point, en al net zo’n groot succes. Dat boek ligt trouwens ook op mijn nachtkastje, al ben ik er nog niet in begonnen.

Over het boek

Malcolm Gladwell vertelt op zijn site ook over Blink. Blink gaat over hoe veel beslissingen in het onderbewuste worden genomen. Het boek analyseert wat er allemaal achter die “gesloten deur” gebeurt in die split-seconde die we vaak gebruiken om beslissingen te nemen. Gladwell noemt in het boek een hele berg gevallen van dat soort blink-beslissingen. Hij analyseert die momenten en laat er zijn theorieën op los.

Een van de voorbeelden: een museum koopt na maandenlange analyse een perfect bewaard gebleven historisch beeld, maar een vervalsingen expert beseft in een blink dat er iets mis moet zijn met het beeld. Uiteindelijk blijkt het beeld inderdaad een vervalsing te zijn.

Het Pentagon wordt verrast door de oude rot en zijn blink-beslissingenEen ander voorbeeld verhaalt over een grote militaire oefening waarbij de experts van het Pentagon het met een nieuw informatiesysteem opnemen tegen een oude rot uit Vietnam. De oude rot “speelt” in de oefening de terroristen die met hun informatie achterstand geen schijn van kans zouden maken. De terroristen winnen met glans omdat het Pentagon zoveel informatie heeft dat ze de beslissingen niet meer helder genoeg maken. Ze worden verrast door de oude rot en zijn blink-beslissingen.

Een derde voorbeeld is een tennis coach die met extreme nauwkeurigheid kan zeggen of een opslag een dubbele fout wordt. Hij doet zijn voorspelling tijdens de opgooi maar kan zelf niet zeggen waar hij nou op let. Hij “ziet” het gewoon, al weet hij niet wat hij dan ziet. Later in het boek proberen ze met slow motion beelden te analyseren wat nou het geheim van de opslag is, zonder succes.

Thin-slicing

Thin-slicing is de kern van de theorie van Gladwell. Thin-slicing is het reduceren van de informatie op basis waarvan een beslissing wordt genomen. Je hakt de informatie in thin slices (dunne plakken) en pakt precies het plakje dat nodig is om de beslissing op de baseren.
Mensen zijn erg goed in thin-slicing, maar de overvloed aan informatie die we vaak tot onze beschikking hebben zorgt er paradoxaal genoeg voor dat onze beslissingen slechter worden. Dat komt omdat het moeilijker wordt uit alle informatie precies dat te halen wat nodig is om de goede beslissing te nemen. Als we emoties lezen door naar een gezicht te kijken, thin slicen we de samentrekkingen van spieren. Als je iemand ontmoet kijk je elkaar aan, op basis van de kleinste mimiek in het gezicht beoordeel je elkaar, en gek genoeg is die beoordeling vaak helemaal niet zo slecht. Maar als hij wel slecht is, zit je verkeerd en heb je een probleem, waar je erg moeilijk vanaf komt

Wanneer iemand wordt gevraagd “zwart” in verband te brengen met “goed”, duurt die beslissing altijd langer dan bij het verband tussen “wit” en “goed”.Gladwell laat zien waardoor onze blink beslissingen worden beïnvloed. In je onderbewuste spelen zich allerlei processen af waar we geen directe invloed op hebben. Een van de meest interessante passages uit het boek gaat over “priming”. Priming is het beïnvloeden van het onderbewuste door je voor het nemen van een beslissing bijvoorbeeld foto’s te laten zien. Het blijkt dat mensen door de jaren heen “geprimed” zijn in hun gedachten over gekleurde mensen. In Blink staan een aantal tests waaruit blijkt hoe sterk die priming is. Wanneer iemand wordt gevraagd “zwart” in verband te brengen met “goed”, duurt die beslissing altijd langer dan bij het verband tussen “wit” en “goed”. Als je iemand echter vooraf foto’s laat zien van succesvolle donkere mensen, wordt het verband tussen “zwart” en “goed” sneller gelegd.

Mijn mening over Blink

We moeten beseffen dat we, […] overgeleverd zijn aan ons onderbewustzijn. Blink leest net als Freakonomics lekker weg, misschien wel lekkerder… Gladwell heeft duidelijk een punt te maken. We moeten ons bewust worden van de kracht van blink-beslissingen. We moeten beseffen dat we, meer dan we willen toegeven, overgeleverd zijn aan ons onderbewustzijn. En tegelijk moeten we proberen dit te begrijpen en te beïnvloeden, om onze beslissingen beter te maken.

Gladwell gaat echter erg lang door met leuke voorbeelden. Een tijd lang lijkt het alsof er niks nieuws wordt verteld, maar meer van hetzelfde. Je bent na de eerste voorbeelden waarschijnlijk wel overtuigd van thin-slicing, maar Gladwell blijft met voorbeelden drammen. Gelukkig wordt dat verderop weer beter met casus die zo indrukwekkend zijn dat ik er enorm veel inspiratie van kreeg.

Om af te sluiten en mijn (zeer positieve) mening over Blink te illustreren wil ik nog een voorbeeld aanhalen. Gladwell schrijft over een studie naar ale mogelijke gezichts uitdrukkingen, waarbij duidenzen verschillende combinaties voor allerlei bestaande en niet bestaande emoties zorgen. Een van de opvallendste uitkomsten van experimenten is dat je gezichtsuitdrukkingen nooit los kunnen staan van je echte gevoelens. Als je maar goed thin-sliced. Als je dus maar precies de goede emotie op het goede moment leest.
Als je iemand dwingt te lachen (door bijvoorbeeld, zoals in Blink wordt verteld, een pen tussen zijn tanden te klemmen), gaat hij de cartoon ook echt grappiger vinden. Als je jezelf dwingt om boos te kijken, gaat je hartslag omhoog en vertoon je andere fysieke kenmerken die op een oprechte boos-emotie duiden.
Dat geeft de potentie en kracht aan van thin slicing. Dat is voor mij ook het meest indrukwekkende uit het boek. Het maakt mij ervan bewust nog meer open te moeten staan voor, hmmm, alles eigenlijk. En het overtuigt me er nog emer van dat ik alles aan mezelf kan verbeteren, zelfs de beslissingen die mijn onberbewuste voor me neemt.

Ik geloof nu tegelijk meer en minder in mezelf, in mijn vermogen goede beslissingen te nemen. Door alle voorbeelden en casus kijk je anders naar je eigen beslissingen. Ik geloof nu tegelijk meer en minder in mezelf, in mijn vermogen goede beslissingen te nemen. Misschien vertrouw ik mijn eigen beslissingen meer, maar tegelijk ben ik me meer bewust van de potentie van fouten in thin-slicing. Het boek voegt wat mij betreft een laagje openheid toe (of het schraapt een laagje geslotenheid en vooroordeel af) van je denkproces.

Ik kan iedereen het boek aanbevelen, zeker als je psychologie interessant vindt.. Koop vooral de pocket versie zodat je hem makkelijk kan meenemen. Ik vond het lekker om het boek in de trein en buiten in de stad te lezen, om me heen te kijken en na te denken over die grote interessante wereld om ons heen.

6 gedachten over “Boek recensie: Blink – Malcolm Gladwell

  1. michel jansen

    ik heb het boek blink gelezen, evenals het boek the tipping point, en was er in een uurtje of 2 doorheen. Deze schrijver weet het altijd leuk en luchtig te houden met mooie voorbeelden. Echter, ik moet eerlijk zeggen dat de verhalen wat mij betreft wel in de juiste context gezet moeten worden. Om dat te doen adviseer Stumbling on Happiness aan om wat meer grip en zicht te krijgen op de werking van onze hersenen. Verder mag ik graag de boeken van Malcolm lezen.

    Like

  2. Lieve Verguts

    Hoi,

    ik ben studente psychologie. In de lessen cognitieve psychologie hebben we elk hoofdstuk uit blink ‘ontleed’. En dat was eigenlijk teleurstellend.

    Gladwell komt idd aan met mooie theorieen over het onderbewuste, en illustreert dit met vb-en en experimenten uit de literatuur. Maar hij past te pas en te onpas allerlei dingen toe op zijn theorie. Hij haalt dingen uit de context, hij houdt geen rekening met bepaalde aspecten van de experimenten, die laat hij gewoon weg en vermeldt hij niet.

    Hij gebruikt enkel datgene wat goed past in zijn uit de duim gezogen theorie. Die dan de lezers de indruk geeft te kloppen. Dat is hen niet kwalijk te nemen, want zonder wetenschappelijke achtergrond ben je aan hem overgeleverd. Maar zijn boek valt dus met een serieze lading zout te nemen…

    Wel vind ik het goed dat hij erin slaagt om de interesse van de mensen op te wekken, hun nieuwsgierigheid te prikkelen, zich meer bewust te worden van hun beslissingen. Want echt wetenschappelijke literatuur is vaak zo droog en ontoegankelijk voor het grote publiek. Enkel is het dus jammer dat het vaak niet klopt wat hij er zo luchtig bij sleurt.

    Dit wilde ik toch even vermelden toen ik deze zeer enthousiaste recensie op blink ontdekte op het net…

    Nog veel leesplezier en ontdekkingszin toegewenst,
    Lieve

    Like

  3. Ruben Timmerman Berichtauteur

    Hi Lieve,
    Bedankt voor je verhelderende reactie, ik kan me goed voorstellen (en heb al vaker gehoord) dat Blink vooral lekker bij elkaar geschreven is. Als het maar inspireert en niet als wetenschappelijke literatuur wordt gebruikt, lijkt het me prima 🙂

    Like

  4. alex

    Hi Lieve,
    Ik ben erg onder de indruk van de wijze waarop Gladwell schrijft en merk dat wat hij schrijft in het dagelijks leven erg toepasbaar is. Verder zetten zijn, zoals jij ze noemt mooie theorieen, mij en vele anderen aan tot denken. Dit in tegenstelling tot vele zogenaamde wetenschappelijke boeken, die te saai voor woorden zijn. Ik zou je graag willen meegeven dat het niet zo belangrijk is in het leven om gelijk te hebben, zoals wetenschappers dat zo graag wensen, maar om gelijk te krijgen. Gladwell is daar een meester in, gezien het aantal boeken dat hij verkoopt. Daar kunnen geen honderd studenten tegenop, die onder het ‘bewijs van de wetenschap’ het alleenrecht menen te hebben op hun studie object. Het punt van Gladwell is niet om een wetenschappelijke exercitie neer te schrijven , maar de wereld bewust te maken van de kracht en de valkuilen van de split second beslissing. Daarin is hij wonderwel in geslaagd, dus jouw kort door de bocht analyse van wat hij allemaal uit zijn duim zuigt klinkt wat afgunstig en hollands zuinig! Nog een laatste les; mensen willen geinspireerd raken en bewonderen, dat zou zou jij toch moeten weten als psycologe in spe.

    ben benieuwd naar je reactie,

    groet,

    Alex

    Like

  5. Sander

    @Alex:
    Is dit een staaltje van guruligie of hoe moet ik dit zien?

    Lees de reactie van Lieve nog een keer zou ik zeggen. Met name het laatste deel.

    Nog een laatste les: als iemand Lieve heet is de kans niet gering dat ze uit Belgi?´ komt (ik zeg niet dat het zo is). Om dan met ‘hollands zuinig’ op de proppen te komen… lijkt me een wat ‘kort door de bocht analyse’.

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s