Geloof me: jouw laatste tekst was te lang, te saai, slecht doordacht en amper door te komen voor je arme lezers. Die van mij ook trouwens, maar er is hoop!

Revised and Expanded – More Than One Million Copies Sold. Dat zegt de cover van “On Writing Well” door William Zinsser (kopen bij Amazon.co.uk / BOL). Mijn oud collega Ulco gaf me dat boek omdat we nog altijd het plan hebben samen een boek over online marketing te schrijven.

On Writing Well is dé klassieker op het gebied van voor het schrijven van non-fictie. De zeer praktische insteek van het boek, stampvol met voorbeelden, zorgt dat je steeds bij jezelf te rade gaat over je eigen schrijfgedrag. Dat was voor mij dus best confronterend…
De lessen uit het boek zijn op alle schrijfvormen van toepassing, maar ik wil nu kijken naar het schrijven voor weblogs.

Nalezen. Corrigeren. Redigeren. Jezelf herschrijven.

De eerste keer dat je een zin opschrijft, is ‘ie meestal slecht. Eigenlijk moet je elke zin nog eens nalezen. Dan merk je of ‘ie lekker loopt, of dat de lezer halverwege moet gaan nadenken waar je het over hebt.

Gebruik je verwijzingen in je zin? Gebruik je bijzinnen? Lees dan eens hardop je alinea na, en voel of ‘ie net zo lekker loopt als in je hoofd. Vaak is het voor een buitenstaander helemaal niet zo logisch, want die mist allerlei kennis en achtergronden die jij wel hebt.

Gebruik copy & paste

Gelukkig schrijven we niet meer met ganzeveren, balpennen of typemachines. Gebruik de mogelijkheden die je computer je biedt. Schuif met zinnen en alinea’s om de logica te verbeteren. Kijk eens welke aannames je doet, welke stappen je in je betoog neemt. Zijn die wel zo logisch? Volgt alinea 4 wel automatisch uit alinea 3?

Copy en paste er dus lustig op los om te kijken of dat de leesbaarheid verbetert.

Versimpel!

Waarom gebruik je “heden ten dage” in plaats van “nu”? Kies de meest simpele woorden om te zeggen wat je wilt zeggen: initieel > eerst, verscheidene > veel. En wat is het verschil tussen “mijn persoonlijke mening” en “mijn mening”? Een mening is altijd persoonlijk, dus dat woord kun je schrappen.

“Vanwege het feit dat…”? Omdat! “Met het doel om…”? Om!

En gebruik geen vage woorden die hip klinken maar weinig zeggen:

Beware of all the slippery new fad words:
Paradigm and parameter, prioritize and potentialize.

Interessant klinken is niet belangrijk. Je tekst heeft een doel. En dat doel wordt het beste overgebracht als je lezers niet over de woorden hoeven na te denken.

Je bent een ego, dus wees een ego

Probeer niet krampachtig te voorkomen om het woord “ik” te gebruiken. Het is jouw mening, je hoeft geen verantwoording af te leggen. De lezer leest jouw stuk om jouw mening te horen, dus laat die dan ook zo direct mogelijk horen. Schrijven is een “act of ego”, geef dat gewoon toe… (ik ben trouwens de eerste die dat toegeeft ;))

Het is misschien niet politiek correct om gewoon hard te zeggen wat je vindt. Maar doe dat alsjeblieft wel, want voor een weloverwogen tekst zonder mening had de lezer jouw stuk niet hoeven lezen.

Schrijf vanuit je passie, over dingen die je leuk vindt. Wees jezelf: lezers herkennen en waarderen dat.

Intro en uitsmijter

Je stuk moet knallend beginnen, én eindigen. Als je de lezer in de eerste regel niet grijpt, leest ze de tweede niet. En bij de tweede en derde regel geldt hetzelfde. Je introductie moet er meteen inhakken, je moet direct de “point” van je artikel duidelijk maken. Dat is immers de reden om verder te lezen. Begin dus niet met een rustige uiteenzetting van je dag of een inleiding in het vakgbied.

Een mooi voorbeeld van een intro:

I’ve often wondered what goes into a hot dog. Now I know, and I wish I didn’t.

Het einde van je stuk moet ook knallen. Je lezers zijn al klaar, maar dit is je kans om ze echt een goed gevoel te geven en te converteren naar terugkerende bezoeker. Of om ze zover te krijgen dat ze jouw stuk doorsturen, een beetje viral marketing dus! Eindig daarom met een stevig statement, go off with a bang!

Op weblogs kan het helpen om te eindigen met een (provocerende) vraag om reacties los te krijgen. Een voorbeeld van een uitsmijter in een artikel over Woody Allen:

“If people come away relating to me as a person” Allen says, “rather than just enjoying my jokes, […] then I’m succeeding.”
Yet he does have a problem all his own, unsared by, unrelated to, the rest of America. “I’m obsessed,” he says, “by the fact that my mother genuinely resembles Groucho Marx.”

Eindig dus niet met een saaie opsomming van wat je in het stuk hebt geschreven. Dat hebben mensen net gelezen, je lezer is niet dom!

Probeer niet compleet te zijn

Hier heb ik zelf nogal eens last van. Als ik eenmaal ben begonnen met een stuk, kan ik niet meer stoppen. Zinsser geeft de tip om vooraf 1 punt te bedenken waar je het over wil hebben. Hou je daaraan, probeer niet teveel uit te wijden. Lange lappen tekst zijn sowieso al niet aantrekkelijk, want mensen scannen online het liefst in plaats van te lezen. Nog belangrijker is dat het moeilijk is voor bezoekers om je punt te begrijpen als je er vanalles bijhaalt. Als je 1 simpel punt hebt, wordt het ook makkelijker om verspreid te worden.

En met dit laatste punt moet ik natuurlijk afsluiten. Het boek heeft nog veel meer te bieden, en ik had nog meer punten. Ik moet bekennen: het is moelijk om je aan alle regels te houden. Niet omdat ze onredelijk zijn, of ingewikkeld, maar omdat goed schrijven gewoon moeilijk is. Het vereist hard werk en vakmanschap.

En volgens Zinsser heeft mijn stuk, waar ik toch 3 uur aan heb gewerkt, eigenlijk geen zin:

Can such principles be taught? Maybe not. But most of them can be learned.