Dit artikel verscheen ook bij Marketingfacts.
Bij workshops en trainingen krijg ik regelmatig dezelfde vragen over “regels” in usability. Nu is het sowieso moeilijk, of onmogelijk, om in usability van harde regels te spreken, maar veel van die gevraagde regels zijn domweg verkeerd of worden verkeerd ge- of misbruikt. Daarom ga ik vanaf nu af en toe deze usability mythen ontkrachten en daarbij natuurlijk uitleggen wat dan wel belangrijk is.
In deze eerste aflevering: De “alle content op de website moet binnen 2 (of 3/4/5) klikken te vinden zijn”-regel. Deze regel wordt vaak gebruikt om de sitemap van een site te maken, en dan vooral om te bepalen wat er allemaal op de homepage moet staan. Vreemd genoeg hoor ik in Nederland vooral van de 2x klikken regel, terwijl ik in buitenlandse bronnen vaker 3 of hogere getallen tegenkom. 2x klikken is namelijk wel heel erg weinig, in realiteit.
Opvallend is dat mensen me vaak vragen wat goede argumenten tegen de 3x klikken regel te geven. De mensen die dat vragen, hebben namelijk al interesse in usability en hebben vooral het probleem dat ze hun opdrachtgever (soms de baas, soms een andere afdeling) moeten overtuigen. Daarom nu maar eens de argumenten op een rij…
Wie weet hoeveel ‘ie geklikt heeft?
Wie een beetje nuchter nadenkt begrijpt het grootste probleem van de 3x klikken regel: niemand weet hoe vaak hij geklikt heeft bij een bezoek aan een website. Net zoals bij download snelheid, die ook niet erg belangrijk is, gaat het vooral om het gevoel van de gebruiker. Op de ene site kan 5x klikken heel anders voelen dan op de andere. Dat komt voornamelijk door het gevoel of je dichterbij je doel komt of niet. Een verkeerde klik (die merk je pas als je hem al gedaan hebt) is veel vervelender dan een klik die je dichterbij je doel brengt.
Overigens is het goed om op te merken dat de 3x klikken regel wel vaak betekent dat mensen denken aan de gebruiker bij het inrichten van een website. Ze hebben de usability klok horen luiden, maar moeten nog even uitgelegd krijgen waar die klepel hangt.
Informatie geur: als het goed ruikt…
Elk element op een pagina “ruikt” ergens naar. Als het goed is ruikt het niet alleen naar zichzelf, maar ook naar alles wat eronder hangt in de hiërarchie. Als iemand dus iets zoekt dat 4 niveaus diep in de site zit, zal de geur steeds sterker worden. Zolang de geur nog steeds goed is, maakt het aantal klikken eigenlijk niet uit.
Natuurlijk, je kunt overdrijven. Een website moet niet 10 niveaus diep zijn als dat niet nodig is. Maar zolang iemand het gevoel heeft dichterbij zijn doel te komen, is het goed.
Averechtse werking: hoe meer ingangen, hoe minder vindbaar
Zoals gezegd is het nastreven van minder/weinig klikken op zich een aardig idee. In de praktijk zal het strikt hanteren van een X aantal klikken regel echter vaak leiden tot verkeerde beslissingen. Als je veel content hebt, zorgt de regel er namelijk voor dat je heel veel ingangen moet creeëren om binnen X klikken ergens te komen.
Meer ingangen betekent echter ook meer “geur”, en meer geur betekent meteen dat dingen minder snel te herkennen zijn. Steve Krug’s tweede wet van usability (uit zijn boek “Don’t make me think”) luidt dan ook als volgt:
It doesn’t matter how many times I have to click, as long as each click is a mindless, unambiguous choice.
Oftewel: elke klik moet gedachtenloos gaan en eenduidig voelen, dan maakt het aantal niet uit. Bij UIE (het bureau van usability goeroe Jared Spool) hebben ze n.a.v. gebruikersonderzoek berekend of de 3x klikken regel een statistische basis heeft. Dat blijkt totaal niet zo te zijn: gebruikers haken niet vaker af na 3 klikken dan bij elk ander aantal. Sterker nog, het aantal klikken dat iemand doet heeft geen invloed op zijn tevredenheid!
Conclusie
We kunnen dus gerust concluderen dat de 3x klikken regel geen eis voor de webbouwer is. Het aantal klikken maakt niet uit, het gaat erom of iets vindbaar is. En of dat nu in 3 of 6 klikken gebeurt, hangt af van de grootte en inrichting van je website.
In volgende afleveringen van de usability mythen ga ik in ieder geval nog in op het openen van (externe) links in een nieuw venster, de vertraging van webprojecten door usability onderzoek, het plaatsen van links in tekstuele content, de traagheid van webpagina’s en de (slechte) invloed van usability op design en creativiteit.
Hebben jullie nog andere favoriete usability “regels” waar we eens kritisch naar moeten kijken? Ik hoor het graag!
usarchy.com 
Leuk artikel!
Ik ben het inderdaad met je eens dat het eerder gaat om de duidelijkheid van het klikpad dat iemand volgt en wat na de klik te verwachten valt. Ook moet het iemand duidelijk zijn waar hij op dat moment in de site zit en dat het altijd mogelijk moet zijn om terug te gaan.
Maar wat vind jij dan van de gedachte om de belangrijkste delen van je website wel makkelijk bereikbaar te maken ( 2 a 3 kliks)?
Usability regel die je kan bespreken:
Indeling van teksten voor de leesbaarheid.
LikeLike
Het gaat niet om het aantal klikken maar om het resultaat: het spel om een bezoeker aan te zetten tot de gewenste (trans)acties. Een andere manier om naar dit artikel te kijken is met de vraag: “Kan ik de informatie 1 stap naar voren trekken?”. In de trainingen en usability onderzoeken zet ik deze vraag centraal.
Een voorbeeld dan. Vaak zie je op websites een link waarbij je je kan aanmelden voor een nieuwsbrief. Je klikt op de link en op de vervolgpagina hoef je vaak alleen maar je e-mailadres in te vullen. Door dit invoerveld naar voren te trekken voorkom je dat mensen hoeven te klikken en meteen tot actie overgaan.
Een van de meest aansprekende voorbeelden die ik tot nu toe ben tegengekomen was een link “klik hier voor de 6 voordelen”.
LikeLike
Ik krijg vaak de volgende zaken te horen van klanten:
-rustige homepag, niet te veel informatie, moet in 1 viewport passen
-ik wil frames want dan blijft de navigatie in beeld en is handig voor de gebruiker
Over deze punten heb ik zo mijn eigen mening, maar ik zou het leuk vinden als jij deze punten onder de loep zou nemen ihkv usability.
LikeLike
Paul: Geen gekke gedachte, maar ga maar eens bepalen wat dan belangrijk is en wat niet. Dan krijg je allerlei interne discussies, niet altijd even makkelijk 🙂
Martin: Ha, ja dat is wel een goeie. Ben het met je eens dat je, als je een klik kunt besparen, je dat ook moet doen. Maar alleen als dat iets toevoegt aan het doel van de pagina waar je nu bent natuurlijk…
Mayo: De van de frames is inderdaad een goeie om ook te bespreken, er schijnen nog steeds mensen te zijn die denken dat navigatie op 1 plek moet blijven staan… Ben wel benieuwd naar jouw menig over die punten trouwens, hoe kijk jij ernaar?
LikeLike
tja, ik ben geen frames fan mbt tot informatieve internetapplicaties ivm webrichtlijnen, toegankelijkheid, zoekmachiens e.d. Ik vind frames zelfs vervelend, maar vraag me af waardoor dat komt. Komt het door de gewenning of door iets anders? Frames kunnen mijn inziens echter wel een toegevoegde waarde hebben zodra een internetapplicatie meer de vorm van software krijgt (bijvoorbeeld een cms oid).
LikeLike
Hoi,
heel interessant artikel. Is zoken naar informatie vergelijken met geurtjes eigenlijk iets nieuws of gebruik je metafoor vaak? Ik vind de metafoor meer dan geslaagd.
btw zijn e verschillende soorten geurtjes, zoals rottende data die out of date is? 😉
groetjes
LikeLike
je hoort ook nog vaak dat mensen niet meer dan ca. 7-9 items kunnen onthouden, en dat bijvoorbeeld menu’s daarom nooit meer items mogen bevatten, terwijl het in menu’s niet zozeer gaat om items onthouden als wel om snel terugvinden.
LikeLike
Frank: hah, zo zou je het wel kunnen omschrijven ja. Ik gebruik de metafoor wel vaker, maar hij komt origineel volgens mij van Jared Spool:
http://www.uie.com/reports/scent_of_information/
Juaron: Die gaat zeker behandeld worden inderdaad! Dat heet de 7 +/- 2 regel, en gaat inderdaad over onthouden. Heet dus weinig met menu’s te maken.
LikeLike
Pingback: links for 2007-06-14
He Ruben,
Zie uit naar je _blank mening! Wordt hele tijd door Johan da G (je kent hem wel) lastig gevallen (… 😉 dat er issues over zijn, terwijl ik extreem pro ben (en vind dat _blank in de discussie vaak verward wordt met popups wat geen vergelijk is). Ik volg en huiver…
Groet!
Michiel
LikeLike
In de nieuwsbrief van 13-6-2007 vroeg je of er favoriete usability onderwerpen waren waar je eens naar zou kunnen kijken. Wat mij betreft de breedte van een website.
Mijn idee is toch dat een vloeibaar ontwerpt wel leuk lijkt maar het gevaar bestaan dan wel dat er zoveel ruimte is (19″breedbeeld) dat zinnen enorm lang kunnen worden. Ik gebruik zelf altijd een breedte van 1000px zodoende weet ik ook altijd waar de afbeeldingen en zinnen worden afgebroken.
LikeLike
Michiel, oeioei dat wordt een tough (Chinese) cookie! Ik ben namelijk op meester Nielsen’s advies zeker geen fan van _blank, en zal daar dus zeker nog met harde hand op terugkomen. Promised!
RM: Gaan we zeker aandacht aan besteden, dat is een heikel punt…
LikeLike
Haha, succes. Mag ik vast twee dingen roepen? Pageviews per visit, en de “o ja, daar was ik ook al weer”-factor bij sluiten van extern gelinkte site. Let wel: ik heb het niet over popups. En ik ga niet uit van een portal/zoekmachine/directory maar een ‘gewone’ site. Enige nadeel wat mij betreft is dat er nog geen _new-tab standaard is (ik browse liefst in 1 venster doorgaans
LikeLike
Ik vind net een ander Nederlands usability weblog dat hierover eerder schreef:
http://www.themissinglink.nl/blog/index.php/2006/11/17/heilige-usabilityhuisjes-1-de-3-klikken-regel/
Heeft iemand dat weblog al eens gezien? Gek dat ik het niet eerder ben tegengekomen!
LikeLike
Een vraagje, wat hiermee samenhangt:
Is een procedure voor het afrekenen beter als er minder stappen zijn? Dus bijvoorbeeld ?©?©n pagina met de hele riedel in plaats van een opsplitsing in drie of vier pagina’s?
LikeLike
Baronnn: dat is moeilijk te zeggen, het hangt nogal van de grootte van de stappen af. Ik merk dat formulieren die er minder intimiderend (korter) uitzien, makkelijker worden ingevuld. Als je vier stappen op 1 pagina zet, kan dat juist intimideren.
Een paar pagina’s is ook vrij standaard, mensen verwachten dus ook dat ze meer dan 1 ding krijgen.
Heb je een voorbeeld, dan kunnen we onze mening erover geven 🙂
LikeLike
http://www.pokerspecialist.net/ is gemaakt in OsCommerce. We hebben een nieuwe betaalprocedure opgezet (een contributie, die niet standaard in OsC zit). Het oogt nu al een stuk prettiger dan het standaardpakket. Maar de vraagt blijft of het verbeterd kan worden. Als dit gedaan wordt, dan krijg je mijns inziens een pagina met de gegevens van de koper + betaalgegevens + verzendgegevens, een overzichtspagina ?©n de bevestigingspagina (drie pagina’s dus). Nu is het nog gegevens van de koper ?©n betaal- verzendgegevens ?©n overzichtspagina ?©n bevestigingspagina (vier pagina’s).
Andere opmerkingen/aanmerkingen zijn natuurlijk van harte welkom!
LikeLike
Baronn, de huidige setup lijkt me vrij standaard en kort genoeg. Wat ik wel zou doen is de linker sidebar weglaten, die leidt alleen maar af (op de vertrouwen-logo’s na uiteraard). Zelfde geldt voor de rechterbalk, die heeft geen functie in het bestelproces.
Verder logischer om het kruimelpad weg te laten en op die plek de voortgangsindicatie van de winkelwagen neer te zetten.
En how about IP detectie voor de taal (vlaggetjes horen eigenlijk rechts bovenin te staan). En de currency zou ik gewoon aanpassen aan de landkeuze, want een Duitser wil echt geen kronen zien o.i.d. 🙂
Verder verzendkosten vermelden op de productpagina, want 10eur op een bestelling van 30eur is een mega afhaakmoment.
LikeLike
Ik denk dat de regel zou moeten zijn:
Alle belangrijke informatie op de website moet in <= 3 klikken gevonden worden.
Iemand die hele specifieke informatie zoekt is eerder genegen verder te zoeken.
LikeLike