Het is al een tijd geleden dat ik het las, maar nu is het toch tijd voor een kleine recensie van het laatste usability boek van Jakob Nielsen. Ik krijg regelmatig vragen van Usarchy lezers welke usability boeken ik kan aanbevelen. Meestal wordt er dan naar Nederlandse boeken gevraagd, maar ik moet bekennen dat ik nog nooit een Nederlands usability boek heb gelezen.
Prioritizing Web Usability (Bol.com / Amazon.co.uk) is het vervolg op Desiging Web Usability (Bol.com / Amazon.co.uk). Nielsen en Loranger gaan uit van het eerste boek en bekijken in hoeverre de eerdere richtlijnen nog gelden, en vooral (de naam zegt het al) aan te geven wat dezer dagen belangrijk is in web usability.
Het boek is gebaseerd op gebruikersonderzoek met 69 volwassen gebruikers in de VS en UK. Deze gebruikers hebben verschillende taken uitgevoerd op 25 websites, van corporate websites tot e-commerce en non-profits. Hieruit destilleren Nielsen en Loranger hun richtlijnen en prioriteiten.
Het boek begint met een inleiding op het onderzoek en algemene uitleg over web usability. Hierin worden voor beginners een aantal belangrijke zaken uitgelegd, zoals de manier waarop mensen het web gebruiken en bijvoorbeeld de grote afhankelijkheid van zoekfunctionaliteit daarbij.
Er worden in dit stuk een aantal interessante cijfers genoemd uit het onderzoek, over ondermeer het gebruik van links in content (een van mijn favoriete usability problemen: het niet gebruiken van links in tekst), en de tijd die mensen op homepages doorbrengen (gemiddeld niet meer dan 30 seconden). Dit hoofdstuk gaf mij inspiratie voor minstens 3 artikelen die ik nog moet schrijven (zie de post-it notes op het plaatje) 🙂
Some things never change…
Vervolgens worden de vroege web usability issues een voor een bekeken, met het doel te bepalen of ze nog steeds een probleem zijn. Hier wordt het boek interessant, al is het voor iemand die veel over usability leest wel veel opendeurenwerk. De schrijvers behandelen enkele problemen die al sinds het begin van het web een probleem zijn:
- Kleuren van links: blauw hoeft niet, maar ze moeten wel van kleur veranderen als erop geklikt wordt.
- De back button: nog te vaak werkt hij niet, en AJAX en Flash hebben dit probleem soms erger gemaakt.
- Nieuwe browser vensters: nog steeds verwarrend voor gebruikers, alleen aan te raden bij het openen van externe applicaties.
- Pop-up vensters: need we say more? Nog steeds in zwang, ondanks opkomst pop-up blockers.
- Gebruik van banner-achtige vormgeving: iets waar ik binnenkort over zal schrijven, de banner-blindheid van gebruikers.
- Overtreden van web conventies: de makkelijkste manier om usability problemen te veroorzaken. Nielsen’s Wet van Internet Gebruikerservaring: gebruikers spenderen het grootste deel van hun tijd op andere websites dan de jouwe. Misschien moet ik deze printen en boven mijn bureau hangen…
- Onzinnige blabla content: iets waar met name grote bedrijven met dure reclamebureaus zich schuldig aan maken: inside-out content voorzien van hype woorden en andere onzinnigheden.
- Slecht leesbare content: vooral lange lappen tekst en slecht scanbaar door te weinig of nietzeggende tussenkoppen.
Lezers van dit weblog zullen hun wenkbrauwen niet fronsen bij deze lijst, maar Nielsen en Loranger helpen je wel aan een hoop goede argumenten en cijfers om deze usability problemen (nog eens) aan de kaak te stellen. Daarbij is het handig dat ze bij de problemen een soort ramp-rating hebben om aan te geven hoe groot het probleem nog is.
Zoekfunctie overbodig?
Hier ben ik het stevig mee oneens. […] veel mensen hebben nu eenmaal een voorkeur voor zoekenHet boek wordt verder gekenmerkt door veel voorbeelden en tips uit de gebruikersonderzoeken. Zoeken, informatie architectuur, typografie en schrijven voor het web komen aan de orde. In het stuk over zoeken vragen de auteurs zich af of een zoekfunctie wel nodig is op een kleine website. In een kader “Tip:How to Know if You Need Search” wordt gesteld:
As a rule of thumb, you can probably do without search if you have less then 100 pages on your website. Sites between 100 and 1000 pages usually need just a fairly simple search engine. It’s once you get into the thousands of pages that you really need to invest in making Search the best it can be.
Hier ben ik het stevig mee oneens. Nielsen stelt zelf dat grofweg 50% van de webgebruikers liever een zoekfunctie gebruiken dan navigeren. Ik merk dt zelf ook altijd in gebruikersonderzoek, veel mensen hebben nu eenmaal een voorkeur voor zoeken en zullen pas gaan navigeren als het zoeken niet werkt. Die zoekende 50% te frustreren door helemaal geen zoekmachine aan te bieden, lijkt me dan ook geen goed idee. Bovendien, hoe weten zij nou dat de website zo klein is dat navigeren een betere optie is? En zelfs in een site van 50 pagina’s is zoeken nog altijd sneller dan drie keer klikken.
Een zoekmachine voor je website kost bovendien niets meer, als je bijvoorbeeld Google’s free site search gebruikt. Je krijgt er dan wel advertenties bij, maar je gebruikers zijn verzekerd van een ervaring die ze herkennen, en van goede zoekresultaten.
Conclusie: nuttig als introductie voor de enthousiasteling
Je hebt dan een hoop handvatten extra om aloude usability problemen te lijf te gaan.Voor een echte beginner is Prioritizing Web Usability niet het beste boek. Het is met bijna 400 pagina’s redelijk stevig, bijvoorbeeld vergeleken met Steve Krug’s “Don’t Make Me Think”. Dat boek is superkort, maar motiveert geweldig en geeft je een echt usability gevoel. Prioritizing Web Usability geeft veel meer cijfers en voorbeelden, en is misschien geschikter na Don’t Make Me Think. Toch vond ik het ook een prima “read”, en als je er lekker in zit ben je er in een dag wel doorheen (zeker als je met de Kerst in een huisje in de Duitse Eiffel zit met je familie). Je hebt dan een hoop handvatten extra om aloude usability problemen te lijf te gaan.
usarchy.com 
Het heeft even geduurd, maar eindelijk is het dan zover… in al zijn oneindige wijsheid heeft dhr. Nielsen toestemming gegevens om links een andere kleur te geven… joepie!
Een nieuw tijdperk is aangebroken.
———-
Nee, want direct erboven staat al
———-
Wat betreft het zoeken: persoonlijk navigeer ik liever, tenzij het een oninteressante site betreft die ik zo gauw mogelijk weer wil verlaten. Maar als je er bij voorbaat van uitgaat dat je een kutsite aan het maken bent kun je je misschien sowieso beter met iets anders bezighouden dan met het implementeren van zoekfunctionaliteit 😉
Verder hangt het, naast de grootte, denk ik ook vooral van het type site af. Heeft de site een duidelijke hi?´rarchische structuur, dan is een zoekmachine minder snel nodig dan bij een site die meer op publicatiedata geordend is.
Tot zover mijn € 0,02
LikeLike
Het leuke van Nielsen vind ik dat hij alles zo stellig brengt. Zie de reacties hierboven. Hierdoor roept hij veel discussie op en volgens mij is dat ook zijn doel. Ik heb het boek een paar weken geleden gelezen (inderdaad een stevig dagje lezen) en ik vond het een interessant boek, absoluut een aanrader. Vooral ook omdat het voortborduurt op ‘oudere’ thema’s. Met name de aandacht voor het zoeken vind ik een dikke plus ten opzichte van het oude boek van hem. Het blijft echter een lastig startersboek. Het boek van Krug is inderdaad motiverender, maar is weer weinig praktisch. Ik ga dit jaar voor studenten communicatie een cursus usability opzetten en worstel nog met de vraag of ik een boek moet voorschrijven (en zo ja welke?). Er zijn immers ook genoeg webresources. Wat zijn volgens jullie de beste inleidende boeken / sites?
LikeLike
Sander, wat is je punt betreffende de popups nou? 🙂
Over zoeken kan ik stellig zijn: elke site dient een zoekfunctie te hebben. Als een site dat niet heeft, raken sommige mensen gefrustreerd omdat ze zoeken nu eenmaal fijner vinden.
Igor: welkom hier, dank voor je bijdrage. Prioritizing Web Usability is geen goed lesboek denk ik, daar is het wat te ongestructureerd voor. Wat nog veel wordt gebruikt is Usability Engineering van Nielsen uit 1994. Dat schept vooral een theoretisch kader, maar is daardoor een stuk saaier en minder concreet toepasbaar op web usability. Er zijn ook een paar Nederlandse boeken, misschien daar eens naar kijken want die zijn ongetwijfeld wat meer inleidend.
Iemand nog usability lesboek tips voor Igor?
LikeLike
Eh… dat popups nieuwe browser vensters (of tabs) zijn en dat je dus twee keer hetzelfde onder elkaar hebt staan.
LikeLike
M.b.t. zoekmachines: ik kan met Google ook niet zomaar binnen de site zelf zoeken (ja, ‘tuurlijk kan dat wel, maar niet echt intu?Øtief).
Is toch vrij succesvolle site 😉
LikeLike
Sander: met popups en nieuwe vensters wordt in dit geval iets anders bedoeld (denk ik ;)). Popups zijn kleine venstertjes, meestal zonder browser toolbars, scrollbars, e.d.
Overeenkomst is dat ze beiden onverwacht openen na een klik, maar dat popups soms ook zelfs zonder klik openen.
Makes that sense?
En over Google: wat? Bedoel je dat het moeilijk is om op binnen het domein Google.com te zoeken!?
LikeLike
Maar popups zijn gewoon nieuwe browser vensters, met of zonder scroll- of toolbars, groot of klein. Waar ligt anders de grens, bij een volledig opgetuigd venster, een helemaal kaal venster, 100 bij 100 pixels, beeldvullend of ergens daartussen en waar dan precies?
Een popup is gewoon een nieuw venster en afhankelijk of je hier het target-attribuut van een link voor gebruikt of JavaScript kun je enkele eigenschappen van zo’n venster wel of niet aanpassen (hangt overigens ook van de gebruikte browser af).
M.b.t. Google… yep, da’s precies wat ik bedoel 😉
LikeLike
Sander: wat een kul argumenten. Een popup is een ander verschijnsel dan het simpelweg openen van een link in een nieuw venster, en omdat je er toch over moet kunnen praten moeten we we een definitie hanteren. Dus wat is nu het probleem ze op deze manier te scheiden?
En binnen alle websites van Google kun je zoeken met een zoekvenster (rechts)bovenin, zie bijvoorbeeld Gmail en Google News. Dus ook daar zie ik je punt niet eigenlijk 🙂
LikeLike
Kul argumenten? En je komt zelf niet verder dan “een ander verschijnsel dan het simpelweg openen van een link in een nieuw venster”. Ik vind het prima om een definitie te hanteren als je er een verschil in wilt aanbrengen, maar nogmaals… waar ligt dan de grens tussen een popup en een nieuw venster? Definieer het verschil. Is een popup geen venster? Is het niet nieuw? Als ik mijn browser zo heb ingesteld dat ie standaard al helemaal uitgekleed is, waar zit ‘m dan het verschil?
Of is een cabrio ook geen cabrio als je het dak niet hebt neergeklapt…?
Ik heb het niet over alle websites van Google, maar over DE website van Google (www.google.com, je weet wel). Die heeft naast het zoekvenster en de resultatenpagina nog heel wat meer pagina’s, maar daarin kun je niet op een erg intu?Øtieve manier zoeken.
LikeLike
Ruben,
Wat zegt Nielsen over het gebruik van links in de content? In mijn omgeving (met gemiddelde tot ervaren gebruikers van internet en intranet) zie ik echt twee kampen: tegen het gebruik van links in de content en voor het gebruik hiervan. Blijkt dit ook uit het onderzoek? Is de verdeling 50%-50%? Net als bij de voorkeur voor zoeken via een navigatiemenu of zoeken via een zoekfunctie?
En… wat adviseer jij?
Groeten, Mirjam
LikeLike
Hi Mirjam, welkom hier. Hij is er erg duidelijk in, en ik ook: links in content zijn absoluut noodzakelijk en erg nuttig voor conversie. Mensen klikken liever _in_ iets waar ze mee bezig zijn, dan ernaast. Dit is een van mijn favoriete usability problemen op veel websites.
Zou je wat argumenten van de tegenstanders kunnen opnoemen? Wellicht leuk om eens een stuk aan te wijden ook 🙂
LikeLike
Hoi Ruben,
Bedankt voor je reactie. Ik deel je overtuiging. Het sterkste argument van de tegenstanders is de volgende: als je links in je tekst plaatst, dan verlaag je de drempel voor de lezer om je tekst, en dus je boodschap, te verlaten. En zeker bij ‘verlichte’ informatie, zoals op een bedrijfsintranet, wil je de lezer (medewerker) bij je tekst laten blijven.
Hoe denk jij hierover?
Groeten, Mirjam
LikeLike
Mirjam: hierop antwoord ik meestal 2 dingen:
– Als iemand weg wil, gaat ie weg met of zonder link.
– Als je iemand “weg” helpt met een link, ben jij het startpunt geweest voor meer nuttige informatie. Dat maakt herhaalbezoek waarschijnlijker.
Als je nuttige resources als links in je content plaats, verhoog je de waarde van je tekst en daarmee je site. Het is dom om te denken dat waarde alleen uit jouw eigen content kan bestaan, omdat jouw boodschap en merk daarin naar voren komen. Het internet is helaas groter dan jouw site en er is een vrij grote kans dat jouw bezoeker dat ook weet.
En nog een extraatje voor mensen die vinden dat je links beter naast of onder de tekst kunt plaatsen: als een bezoeker jouw tekst leest, is ‘ie niet bezig de omliggende content ook te lezen, tenzij de tekst niet meer boeit. In beide gevallen ben je een bezoeker aan’t verliezen, dus je kunt maar beter zorgen dat je waarde blijft bieden in zowel je tekst als de links in je tekst.
LikeLike
Igor: wat ik gebruik is het Handboek Website Usability van Kassenaar e.a. Nederlandstalig, maar met voor een deel dezelfde manco’s als Nielsen: de misplaatste stelligheid, en wat achterhaalde regels en voorschriften ‘een menu mag niet meer dan 7 items bevatten’, dat soort werk. Voordeel is dan wel weer dat het gestructureerd is.
LikeLike
Beter laat dan nooit. Als ik een cursus zou moeten samenstellen, zou Steve Krug’s Don’t Make Me Think het eerste boek zijn wat ik iedereen meegaf. Ik refereer er soms naar als “de bijbel” op het vakgebied, omdat het juist voor beginnende web en ux designers op eenvoudige wijze inzicht geeft in de basis principes. Iedereen bij mij op de afdeling moet het ‘verplicht’ lezen. Het geef ook praktische handvaten… ‘The Trunk Test’ hangt bij ons aan de muur.
Dat veel mensen het oneens zijn met Nielsen kan ik begrijpen. Persoonlijk vind ik de discutabele artikelen en publicaties wel leuk. Die nodigen uit tot nadenken. Ik denk dat veel mensen echter niet in staat zijn om door de ‘ego’ van Nielsen’s artikelen heen te prikken. Want je kan zeggen wat je wilt, de man doet wel stevige onderzoeken onderbouwd met cijfers, resultaten en conclusies (welke je dan weer moet kopen, da’s jammer). Heb zelf 3 boeken van Nielsen op de plank staan.
Een andere aanrader is About Face (Editie 3) van Alan Cooper. Een dikke theoretische pil over “The Essentials of Interaction Design”. Heb er zelf een blog post over geschreven wat een beetje idee geeft van het boek.. http://blog.idstores.nl/defining-interaction-design-part-ii Je moet er ook even doorheen, maar het is wat nuchterder als Nielsen en theoretischer dan Krug.
Als laatste ‘verplichte literatuur’ heb ik “Web Navigation”, Designing the USer Experience van Jennifer Fleming, uitgegeven door O’Reilly. Bevat nuttige methoden voor het maken van use cases, scenarios, e.d.
LikeLike